Müasir beynəlxalq münasibətlər sistemində dövlətlərin xarici siyasət strategiyası və diplomatik fəaliyyəti mürəkkəb xarakter daşıyır. Qloballaşan dünyada heç bir dövlət təcrid olunmuş şəkildə fəaliyyət göstərə bilməz və məhz bu səbəbdən çoxtərəfli diplomatiya xüsusi əhəmiyyət kəsb edir. Azərbaycan Respublikası da öz xarici siyasət strategiyasında çoxtərəfli diplomatiyaya xüsusi önəm verir və bu istiqamətdə ardıcıl addımlar atır.
Son illər Azərbaycanın beynəlxalq arenada artan rolu və nüfuzu ölkənin xarici siyasətinin uğurlu nəticəsidir. Xüsusilə, Kazan şəhərində keçirilən XVI BRICS Sammitində Azərbaycanın iştirakı ölkənin beynəlxalq əməkdaşlıq strategiyasında yeni mərhələnin başlanğıcını qoyur. Bu məqalədə Azərbaycanın çoxtərəfli diplomatiyası kontekstində BRICS platformasında iştirakının əhəmiyyəti və perspektivləri araşdırılır.
Azərbaycanın xarici siyasət strategiyasının əsas xüsusiyyətlərindən biri onun çoxvektorlu olmasıdır. Ölkəmiz həm Qərb, həm də Şərq istiqamətində əməkdaşlığını inkişaf etdirir və bu balanslaşdırılmış siyasət milli maraqlarımızın təmin olunmasına xidmət edir. BRICS platformasında iştirak da məhz bu strategiyanın tərkib hissəsidir.
BRICS təşkilatı dünya iqtisadiyyatında və siyasətində mühüm rol oynayan beş böyük dövləti – Braziliya, Rusiya, Hindistan, Çin və Cənubi Afrikanı birləşdirir. BRICS platforması inkişaf etməkdə olan ölkələrin maraqlarının təmsil olunması və qlobal iqtisadi-siyasi sistemdə daha ədalətli təmsilçiliyin təmin edilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət daşıyır.
Azərbaycanın BRICS Sammitində iştirakı bir neçə mühüm aspektdən əhəmiyyətlidir. Birincisi, bu platforma vasitəsilə ölkəmiz BRICS üzvü olan dövlətlərlə həm ikitərəfli, həm də çoxtərəfli formatda əməkdaşlıq imkanlarını genişləndirir. İkincisi, BRICS çərçivəsində formalaşan yeni maliyyə və iqtisadi mexanizmlərə çıxış əldə etmək imkanı yaranır. Üçüncüsü, Qlobal Cənub və Qlobal Şimal arasında dialoqda aktiv iştirak imkanı əldə edilir.
BRICS platformasında Azərbaycanın iştirakı ölkənin iqtisadi maraqlarına da xidmət edir. BRICS ölkələri ilə ticarət dövriyyəsinin artırılması, investisiya əməkdaşlığının genişləndirilməsi, yeni texnologiyalara çıxış imkanlarının əldə edilməsi kimi perspektivlər mövcuddur. Xüsusilə, Çin və Rusiya ilə mövcud olan strateji tərəfdaşlıq münasibətləri BRICS platforması vasitəsilə daha da gücləndirilə bilər.
Siyasi aspektdən yanaşdıqda, BRICS platformasında iştirak Azərbaycanın beynəlxalq arenada mövqeyinin möhkəmləndirilməsinə xidmət edir. Bu, xüsusilə regional məsələlərdə ölkəmizin mövqeyinin dəstəklənməsi və beynəlxalq təhlükəsizliyə töhfə vermək baxımından əhəmiyyətlidir. Eyni zamanda, bu platforma vasitəsilə Azərbaycan qlobal problemlərin müzakirəsində və həllində daha aktiv iştirak etmək imkanı qazanır.
Azərbaycanın BRICS platformasında iştirakı ölkənin uzunmüddətli inkişaf strategiyasına da uyğundur. Ölkəmizin qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri regional əməkdaşlığın gücləndirilməsi və iqtisadi inkişafın davamlılığının təmin edilməsidir. BRICS platforması bu məqsədlərə nail olmaq üçün əlavə imkanlar yaradır.
Qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycanın BRICS platformasında iştirakı ölkənin digər beynəlxalq təşkilatlarla və Qərb ölkələri ilə mövcud əməkdaşlığına alternativ deyil, əksinə, onu tamamlayır. Bu, Azərbaycanın çoxvektorlu xarici siyasətinin və balanslaşdırılmış diplomatik yanaşmasının təzahürüdür.
Nəticə olaraq qeyd etmək lazımdır ki, Azərbaycanın BRICS Sammitində iştirakı ölkənin çoxtərəfli diplomatiya strategiyasının uğurlu nümunəsidir. Bu iştirak həm iqtisadi, həm siyasi, həm də təhlükəsizlik baxımından yeni imkanlar yaradır. Azərbaycanın beynəlxalq arenada artan rolu və nüfuzu nəzərə alınaraq, BRICS platforması ilə əməkdaşlığın gələcəkdə daha da dərinləşəcəyi gözlənilir.
Gələcəkdə Azərbaycanın BRICS platforması çərçivəsində fəaliyyətinin daha da genişləndirilməsi, xüsusilə iqtisadi və texnoloji əməkdaşlıq sahələrində yeni layihələrin reallaşdırılması mümkündür. Bu, ölkəmizin beynəlxalq mövqeyinin daha da güclənməsinə və milli maraqlarımızın daha effektiv şəkildə qorunmasına xidmət edəcək.
Kəmalə İbrahimova
Suraxanı rayonu, 87 nömrəli tam orta məktəbin direktor vəzifəsini müvəqqəti icra edən